تأثیر جنسیت و سطح رقابتی بر تحلیل رفتگی ورزشکاران در رشته‌های انفرادی

هدف این پژوهش تعیین تأثیر جنسیت و سطح رقابتی بر تحلیل­رفتگی ورزشکاران در رشته‌های ورزشی انفرادی است. به این منظور، طی مطالعه­ای علّی - مقایسه‌ای، 185 ورزشکار از رشته‌های دو و میدانی، تیراندازی، ووشو، کاراته و تکواندو (سن: 78/4±19/25 سال، سابقۀ رقابتی: 07/6±24/8 سال، جنسیت: 96 مرد و 89 زن، سطح رقابتی: 87 نفر بین‌المللی و 98 نفر ملّی) که در مسابقات قهرمانی کشور یا اردوهای آماده‌سازی بازی‌های آسیایی در سال 1389 شرکت داشتند، با استفاده از روش تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند و پرسشنامه­های اطلاعات فردی و تحلیل‌رفتگی ورزشکار (ABQ) را تکمیل کردند. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره و آزمون‌های­ تعقیبی تحلیل واریانس یک­سویه و LSD در سطح اطمینان 95% تحلیل شدند. نتایج نشان داد تحلیل­رفتگی زنان در تمامی ابعاد بیشتر از مردان است (01/0>p). ورزشکاران حاضر در رقابت‌های کشوری، بیشتر از از ورزشکاران حاضر در رقابت‌های بین‌المللی احساس کاهش پیشرفت و احساس بی‌ارزشی داشتند (01/0>p)، اما در بُعد فرسودگی جسمی/ هیجانی نتایج معکوس بود (009/0=p). مقایسه‌های چندگانه برای اثر تعاملی جنسیت و سطح رقابتی نشان داد زنان در سطح رقابت‌های کشوری در ابعاد احساس کاهش پیشرفت و احساس بی‌ارزشی و در سطح رقابت‌های بین‌المللی در بُعد فرسودگی جسمی/ هیجانی دارای بیشترین سطح تحلیل رفتگی هستند (05/0>p). یافته‌های پژوهش حاضر پیشنهاد می‌کند که ورزشکاران زن، به­ویژه در سطوح رقابتی پایین در معرض خطر بیشتری برای احساس کاهش پیشرفت و احساس بی‌ارزشی قرار دارند، در حالی که در سطوح رقابتی بالا ممکن است برای تجربۀ فرسودگی جسمی/ هیجانی آسیب‌پذیرتر باشند.